سلولیت عارضه زیبایی بوده که باعث ایجاد برآمدگی و فرورفتگی در پوست شما میشود. سلولیت بسیار رایج بوده و بر روی بیش از ۹۸ درصد خانمها اثر میگذارد. (1)
در حالی که سلولیت تهدیدی برای سلامت فیزیکی شما محسوب نمیشود اما ظاهری زشت و نامطلوب برای شما پدیدار خواهد کرد. سلولیت می تواند منبعی از استرس و اضطراب برای آنهایی شود که به آن مبتلا میگردند.
این مقاله عوامل ایجاد سلولیت، نقش رژیم و روشهای رهایی از سلولیت را توضیح میدهد.
سلولیت چیست؟
سلولی وضعیتی میباشد که در آن فرورفتگی و برامدگی بر روی پوست ایجاد میشود. سلولیت توسط تغییرات ساختار سلولهای چربی و بافتهای پیوندی که در زیر سطح پوست قرار گرفته اند ایجاد میگردد. (2, 3)
این تغییرات باعث شده تا سلولهای چربی بسیار بزرگ شوند و به سمت بافتهای پیوندی زیر پوست کشیده میشوند. علاوه بر این تغییرات در تامین خون مناطق آسیب دیده سلولیت ممکن است باعث جمع آوری مایع اضافی در بافت شود.
این موارد باعث میشوند که پوست شما ظاهری فرو رفته و برآمده به خود بگیرد که با سلولیت در ارتباط است. به طور جالبی سلولیت بیشتر در خانمها دیده میشود و در ران، پهلو و باسن آنها بیشتر است.
اغلب سلولیت را بر اساس شدت آن دسته بندی میکنند:
- درجه صفر: بدون سلولیت
- درجه یک: به هنگام ایستادن پوستی ساخت دیده میشود اما به هنگامی که نشسته باشید سلولیت ظاهر میشود.
- درجه دو: چه نشسته و چه ایستاده باشید سلولیت نمایان است.
- درجه سه: هنگامی که ایستاده باشید سلولیت دیده شده و فرورفتگیها بیشتر هستند.
با این وجود در حال حاضر استاندارد مشخصی برای اندازه گیری و دسته بندی کردن این شرایط وجود ندارد.
خلاصه: سلولیت یک وضعیتی میباشد که پوست شما دچار برآمدگی و فرورفتگی میشود. سلولیت اغلب خانمها را تحت تاثیر قرار میگیرد و محل آن بیشتر رانها باسن و پهلو است.
چه عواملی سلولیت را ایجاد می کنند؟
دلیلی که افراد به سلولی دچار می شوند هنوز کاملاً مشخص نشده اما ترکیب چندین فاکتور باعث ایجاد سلولیت میشوند.
رایج ترین فرضیهها درباره این عارضه هورمونها، جنسیت، سبک زندگی و التهاب میباشد. با این وجود سن، استعداد ژنتیکی و فرم بدن نیز در این مورد نقش ایفا میکنند.
هورمون
سلولیت به واسطه تغییرات در سایز و ساختار سلول های چربی شما توسعه پیدا میکند. به همین خاطر است که گفته میشود و هورمونهایی مانند انسولین و کاتکولامین که در فرآیند شکسته شدن چربی و تخلیه ذخایر چربی دخیل هستند نقش کلیدی در این ساختار ایفا میکنند. (4)
به عنوان مثال گفته میشود هر بیتعادلی هورمونی مانند سطح انسولین بالا که باعث افزایش چربی میشوند فرد را در خطر بالایی نسبت به ابتلا از سلولیت قرار میدهند. (5)
علاوه بر این سلولیت به طور عمدهای در خانم ها دیده میشود و به همین خاطر محققان بر این باورند که هورمون جنسی زنانه یعنی استروژن بخشی از دلیل ایجاد سلولیت است. همچنین ممکن است این وضعیت در طول زمانهایی که خانم ها تغییرات سطح استروژن را تجربه میکنند بیشتر شود که از جمله این شرایط می توان حاملگی و دوران قاعدگی را مثال زد.
جنسیت
احتمال اینکه خانمها بیشتر به سلولیت مبتلا شوند بالاتر از آقایان است. (6) یکی از دلایل این امر تفاوت بافتهای پیوندی و سلولهای چربی قرار گرفته در زیر پوست خانمها میباشد خانمها تعداد سلولهای چربی بیشتری دارند که به شکل عمودی در زیر پوست قرار گرفته است.
اما برعکس آقایان تعداد کمتری از سلول های چربی داشته که به صورت افقی در زیر پوست قرار گرفتند. این تفاوت ساختاری توضیح میدهد که چرا سلولیت بیشتر در خانم ها دیده میشود.
سبک زندگی
ظاهر سلولیت میتواند توسط تراکم جریانهای اطراف بافتها بدتر شود. گفته میشود که تغییرات در گردش خونی ناحیههای سلولیت میتواند بخشی است ایجاد آن باشد. همچنین برخی از دانشمندان اعلام کردند که ایجاد سلولیت به خاطر سبک زندگی بدون فعالیت است. نشستنهای طولانی مدت باعث کاهش جریان خون و ایجاد تغییرات در محلهای مستعد سلولیت میشود.
التهاب
یک فرضیه دیگر این است که سلولی اختلال بافتهای پیوندی ایجاد شده به وسیله التهاب مزمن است. برخی دانشمندان دریافتند که سلول های ایمنی مانند ماکروفاژها و لنفوسیتها با ایجاد سلولیت مرتبط هستند. (7)
با این وجود دیگر دانشمندان هیچگونه شواهدی درباره ارتباط میان التهاب سلولی مشاهده نکردند.
خلاصه: دلیل اصلی پیشرفت سلولی ناشناخته میباشد اما بر این باورند که فاکتورهایی مانند ژنتیک، هورمون و سبک زندگی اثر گذار خواهد بود.
آیا رژیم غذایی در پیشرفت از سلولیت نقش دارد؟
درباره نقش رژیم غذایی بر پیشرفت و درمان سلولیت به خوبی تحقیقات صورت نگرفته است. یک گروه از دانشمندان بر این باورند که رژیم حاوی مقدار بالای کربوهیدرات باعث بدتر شدن سلولیت میشود. به این خاطر که آنها فکر میکنند کربوهیدرات باعث بالا رفتن سطح انسولین شده و چربی کل بدن را افزایش میدهد. (5, 6)
علاوه بر این گفته میشود رژیمی که مقدار زیادی نمک دارد باعث افزایش احتباس آب و بدتر شدن ظاهر سلولیت میشود. با این وجود در حال حاضر شواهد بسیار کمی برای تایید این فرضیه در دسترس قرار دارد. با در نظر گرفتن این شرایط ایده خوبی خواهد بود که مطمئن شوید رژیم غذایی شما حاوی مقدار بسیار زیادی از کربوهیدراتهای تصفیه شده یا شکر نمیباشد. همچنین بسیار مهم است که وزن خود را در اندازه مناسب حفظ کرده و هیدراته باقی بمانید.
به این خاطر که افزایش وزن و پا به سن گذاشتن با افزایش خطر ابتلا به پیشرفت سلولی ارتباط دارد. بنابراین حفظ سلامتی و رژیم متعادل کمک کننده خواهد بود. میتوان گفت که سلولیت تقریباً در تمامی خانمها اتفاق میافتد و اجتناب کامل از آن غیر ممکن خواهد بود. (8)
خلاصه: در حال حاضر واضح نیست که نقش رژیم در درمان و پیشگیری از سلولیت چه میباشد. با این وجود حفظ یک رژیم سالم، هیدراته بودن بدن و پیشگیری از افزایش وزن به شما کمک خواهد کرد.
سلولیت می تواند با کاهش وزن بهتر یا حتی بدتر شود
اغلب کاهش وزن را به عنوان یک راه خوب برای رهایی یافتن از سلولیت توصیه میکنند. به طور قطع میتوان گفت که افزایش وزن باعث بدتر شدن سلولیت میشود بخصوص اگر از قبل دچار اضافه وزن باشید اما اثرات کاهش وزن به عنوان درمان سلولیت مشخص نیست. (1, 9)
یک مطالعه کوچک نشان داد که از دست دادن وزن به کاهش شدت سلولیت در اغلب افراد به خصوص آنهایی که دارای اضافه وزن هستند کمک میکند. (10)
با این وجود مشخص گردید چیزی حدود ۳۲ درصد افراد حاضر در این مطالعه با کاهش وزن سلولیت آنها بدتر شد. دلیل ایجاد این مسئله نامشخص است اما شاید به خاطر دیگر عوامل باشد. به عنوان مثال تفاوت در ساختار و الاستیسیته بافتهای پیوندی و همچنین احتباس آب می تواند در ایجاد سلولیت همکاری داشته باشد. (11)
در مجموع اغلب افراد دریافتند که کاهش وزن باعث بهبود ظاهر سلولیت میشود اما کاهش وزن ضمانتی برای کم شدن سلولیت در تمامی افراد نیست.
خلاصه: افزایش وزن باعث بدتر شدن سلولیت میشود. با این وجود کاهش وزن همیشه به بهتر شدن سلولیت کمک نخواهد کرد و در برخی موارد باعث بدتر شدن آن در بعضی افراد میشود.
برای درمان سلولیت چه روش هایی در درسترس قرار دارد؟
در حالی که هیچ درمان به خصوصی برای سلولیت وجود ندارد اما دامنه گستردهای از درمانها برای افرادی که درباره ظاهر سلولیت نگران هستند در دسترس ما قرار دارد.
کرم و لوسیون ها
بسیاری از کرم و لوسیون ها ادعا می کنند که باعث کاهش ظاهر سلولیت می شوند. ترکیبات فعال موجود در این محصولات معمولا شامل کافئین ، رتینول و دیگر ترکیبات گیاهی هستند. آنها ادعا می کنند که به بهبود ظاهر سلولیت به وسیله کارهای زیر کمک می کنند:
- شکستن چربیها
- بهبود جریان خونی
- بهبود الاستیسیته پوست
- کاهش احتباس جریانها
با این وجود بر روی این محصولات به خوبی مطالعه صورت نگرفته و فواید آن ها به خوبی مشخص نشدهاند. (3)
مهارت های دستی
از جمله مهارتهای دستی ماساژ پوست میباشد. گفته میشود که این کار باعث خالی شدن جریانهای اضافی و کاهش ظاهر سلولیت میشود. همچنین بر این باورند که این کار باعث آسیب دیدن سلولهای چربی و بازسازی آنها شده که در نهایت باعث صاف شدن ظاهر پوست میگردد. مطالعات مشاهدهای دریافتند که این تکنیک برای کاهش ظاهر سلولیت در کوتاه مدت موثر خواهد بود. (3)
موج درمانی
موج درمانی با ارسال شوکهای کم انرژی بر بافتهای سلولیت اثر میگذارد. گفته میشود که این کار به افزایش جریان خون، کاهش احتباس جریانات و شکسته شدن چربی کمک میکند. برخی مطالعات نشان دادهاند که موج درمانی برای کاهش سلولیت موثر خواهد بود. (12, 13, 14)
با این وجود دیگر مطالعات از اثر گذار بودن موج درمانی خبر ندادند و نتایج در این باره متناقض است. برای مشخص شدن اثرات موج مانی به مطالعات بیشتری نیاز است.
امواج رادیویی
درمان با امواج رادیویی به این صورت است که با استفاده از موجهای رادیویی الکترومغناطیسی پوست را گرم میکنند. این کار باعث بازسازی مجدد پوست و تولید کلاژن شده و همچنین موجب شکسته شدن سلولهای چربی میشود. شدت درمان می تواند به وسیله تغییر فرکانس امواج رادیویی مشخص شود. اغلب از این روش درمانی به همراه دیگر درمانها مانند ماساژ استفاده میشود. در مجموع اغلب مطالعات انجام شده بر روی نشانگر کیفیت پایین بوده و نتایج متناقضی بدست آمده است. به همین خاطر این یک روش درمانی موثر به خصوص در بلند مدت نخواهد بود.
دیگر درمان ها
- مزوتراپی: تزریقهای بسیار کوچکی از ویتامینها به پوست صورت میگیرد.
- کربن دی اکسید: القای کردن کربن دی اکسید در زیر پوست.
- تزریق کلاژن: محلهای آسیب دیده کلاژن تزریق میشود.
در حالی که کیفیت شواهد درمانهای سلولی به طور کلی بسیار پایین است تشخیص اینکه کدام یک از روشها موثر خواهد بود کار سختی میباشد.
خلاصه:درمان های متفاوتی برای سلولیت در دسترس قرار دارد. با این وجود مطالعات انجام شده در این زمینه کیفیت پایینی داشته اثرات آنها در بلند مدت ناشناخته است.