نشانه های سطح بالای کورتیزول

کورتیزول چیست؟

کورتیزول با نام هورمون استرس هم شناخته می شود زیرا که نقش این هورمون در بدن پاسخ به استرس ها است. اما کورتیزول چیزی فراتر از استرس می باشد.

این هورمون استروئیدی توسط غدد فوق کلیوی ساخته می شود. اغلب سلول های بدن ما گیرنده های کورتیزول دارند که از کورتیزول برای فعالیت های مختلف از جمله موارد زیر استفاده می کنند:

• تنظیم قند خون
• کاهش التهاب
• تنظیم متابولیسم
• قاعده مندی کردن حافظه

کورتیزول برای سلامت شما مهم است اما مقدار زیادی این هورمون باعث آسیب های جبران ناپذیری در بدن شما شده و تعداد زیادی از این نشانه ها ناخواسته هستند.

نشانه های کورتیزول بالا چیست؟

سطح بالای کورتیزول باعث ایجاد تعدادی نشانه در بدن شما می شود. با توجه به عوامل مختلف افزایش سطح هورمون کورتیزول در بدن شما نشانه ها نیز می‌ تواند متفاوت باشند. نشانه ها و علامت های مقدار بالای کورتیزول عبارتند از:

• افزایش وزن که بیشتر در بخش میان تنه و پشت هستند
• افزایش وزن و گرد شدن صورت
• آکنه
• نازک شدن پوست
• صورت گلگون
• کبودی آسان
• ضعف عضلات
• خستگی شدید
• بی قراری
• مشکل در تمرکز
• فشار خون بالا
• سردرد

سطح بالای کورتیزول به چه معناست؟

سطح بالای کورتیزول می تواند چندین معنا داشته باشد. کورتیزول بالا به نشانگان کوشینگ ارجاع داده می شود. نتیجه این وضعیت در بدن شما ساخته شدن مقداری بیش از حدی از هورمون کورتیزول است.

برخی از نشانه های رایج نشانگان کوشینگ عبارتند از:

• ایجاد چربی در بخش میان تنه، صورت و میان شانه ها
• کشیدگی های بنفش رنگ
• افزایش وزن
• خوب شدن آهسته زخم ها
• نازک شدن پوست

چه مواردی در داشتن کورتیزول بالا ایفای نقش می کنند؟

استرس

استرس علت ترکیب سیگنال های هم هورمون ها و هم اعصاب است. این سیگنال ها باعث می شوند که غدد فوق کلیوی هورمون هایی مانند آدرنالین و کورتیزول را ترشح کنند. نتیجه این امر افزایش ضربان قلب و انرژی و تولید انرژی به عنوان بخشی از پاسخ جنگ یا گریز است. این روش بدن شما برای آماده سازی جهت شرایط خطرناک یا آسیب زننده می باشد.

همچنین کورتیزول به محدود کردن هر فعالیتی که در وضعیت پاسخ جنگ یا گریز ضروری نیست کمک می کند. هنگامی که تهدید برطرف می شود هورمون های بدن شما به سطح عادی بر می گردند. کل این فرآیند انجام شده عملیات نجات هستند.

اما هنگامی که شما به طور مداوم تحت استرس قرار داشته باشید ممکن است هورمون ها به حالت اولیه خود باز نگردند.

اگر برای بلند مدت در معرض کورتیزول و دیگر هورمون های استرسی قرار بگیرید تقریبا تمام فرایندهای بدن شما صدمات آسیب ناپذیری خواهند دید. از جمله این موارد می‌ توان به خطر ابتلا به بسیاری از مسائل سلامتی از بیماری های قلبی و چاقی گرفته تا افسردگی و اضطراب اشاره کرد.

مشکلات غده هیپوفیز

غده هیپوفیز ارگان کوچکی در کف مغز شما می باشد که کنترل ترشح انواع هورمون ها را بر عهده دارد. مشکل غده هیپوفیز می تواند باعث تولید کمتر یا بیش از حد هورمون هایی مانند هورمون آدرنوکورتیکوتروپین شود. این هورمونی می باشد که غدد فوق کلیوی را به ترشح کورتیزول تحریک می کند.

شرایط هیپوفیز که می تواند باعث بالا رفتن سطح هورمون کورتیزول شود عبارتند از:

• غده هیپوفیز فوق العاده فعال
• تومور خوش خیم هیپوفیزی مانند آدنوم
• تومورهای سرطانی هیپوفیز
• تومورهای غدد فوق کلیوی

غدد فوق کلیوی درست در بالای کلیه های شما قرار گرفته اند. تومورهای غدد فوق کلیوی می توانند خوش خیم (غیر سرطانی) یا بدخیم (سرطانی) باشند و دامنه مختلفی از اندازه ها را دارند. هر دو نوع این تومورها باعث ترشح سطح بالایی از هورمون ها مانند کورتیزول می شوند. نتیجه این امر منجر به نشانگان کوشینگ خواهد شد.

علاوه بر این اگر تومور به اندازه بزرگ شده باشد که به ارگان های نزدیک خود فشار وارد کنند شاید شما احساس درد یا پر بودن در شکم خود داشته باشید.

تومور غدد فوق کلیوی معمولا خوش خیم هستند و از هر ۱۰ نفر یک نفر به آن مبتلا خواهد است و برای تشخیص آن باید آزمایش غدد فوق کلیوی انجام شود. همچنین سرطان غدد فوق کلیوی بسیار کمتر هستند.

عوارض جانبی دارو های پزشکی

برخی از داروهای پزشکی می‌ توانند باعث افزایش سطح هورمون کورتیزول شوند. به عنوان مثال داروهای جلوگیری کننده از بارداری باعث افزایش هورمون کورتیزول در خون می شوند.

در صورتی که داروهای داروهای کورتیکواستروئید در زمان طولانی مدت یا به مقدار بالا برای درمان آسم، آرتروز، برخی سرطان ها و دیگر شرایط استفاده نیز باعث بالا رفتن سطح کورتیزول می‌ شوند.

از جمله تجویز های کورتیکواستروئید عبارتند از:

• پریدنیسون
• کورتیزون
• متیل پریدنیسونولون
• دگزامتازون

تشخیص مقدار اندازه صحیح مصرف داروهای کورتیکواستروئید به کاهش خطر کورتیزول بالا کمک می کنند.

مصرف داروهای استروئیدی را نباید هرگز به یکباره قطع کرد. توقف مصرف غیر منتظره این داروها باعث پایین آمدن سطح کورتیزول می شود. نتیجه این امر فشار خون و قند خون پایین می باشد حتی می‌ تواند منجر به کما و مرگ شود.

همیشه برای مصرف و زمان استفاده داروهای کورتیکواستروئیدی و ایجاد هرگونه تغییر در آنها با دکتر خود مشورت کنید.

استروژن

چرخه استروژن باعث افزایش سطح کورتیزول در بدن می شود. این امر به خاطر درمان های استروژنی و حاملگی ایجاد می شود. تمرکز بالای استروژن در این چرخه اصلی ترین دلیل سطح بالای کورتیزول در خانم ها است.

آیا باید به دکتر مراجعه کنم؟

اگر فکر می کنید که کورتیزول بالایی دارید بسیار مهم است که به دکتر مراجعه کرده و آزمایش خون بدهید. کورتیزول بالا باعث ایجاد علائم و نشانه‌ هایی می‌ شود که منجر به بسیار دیگری از بیماری ها می گردد.

درمان نکردن سطح بالای کورتیزول عواقب جدی بر سلامتی شما خواهد داشت. اگر کورتیزول بالا درمان نشود باعث افزایش خطر مشکلات سلامتی جدی خواهد شد. از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بیماری های قلبی
• پوکی استخوان
• مقاومت انسولین و دیابت
• بیماری های روانی

حرف پایانی

همه افراد در زمان های مختلف سطح بالای کورتیزول را تجربه می‌ کنند. این سطح بالای کورتیزول بخشی از واکنش طبیعی بدن به تهدیدها ، آسیب ها و خطر ها می باشد. اما داشتن سطح بالایی از کورتیزول برای طولانی مدت عواقب جدی بر بدن شما باقی می گذارد.

اگر شما نشانه های کورتیزول بالا را دارید بهترین کار شروع با یک آزمایش خون برای اندازه‌ گیری سطح کورتیزول است. بر پایه نتایج به دست آمده دکتر شما به پایین آمدن سطح آن و تحت کنترل گرفتن این هورمون کمک کرده تا بتوانید به سطح نرمال خود بازگردانید.

منبع: Healthline