چربی موجود در رژیم غذایی بسیار بحث برانگیز است. همانطور که دیده اید افراد بسیار زیادی درباره چربی های حیوانی، روغن دانه ها و تقریباً همه چیز در این میان بحث می کنند.
اما یکی از چربی هایی که تقریباً تمامی افراد موافق سالم بودن آن هستند روغن زیتون فرابکر می باشد. روغن زیتون فرابکر بخشی از رژیم مدیترانه ای است که به طور سنتی یکی از فقره های اصلی خوراکی در بخشی از سالم ترین جوامع جهان می باشد.
در واقع تحقیقاتی درباره خواص روغن زیتون بر سلامتی صورت گرفته است. این مطالعه ها نشان می دهند که اسیدهای چرب و آنتی اکسیدان های روغن زیتون اثرات قدرتمندی بر سلامتی دارد که از جمله آنها می توان به کاهش خطر بیماری قلبی اشاره کرد.
روغن زیتون چیست و چگونه بدست می آید؟
روغن زیتون روغنی می باشد که از پرس دانه های زیتون تهیه می شود. فرایند تهیه روغن زیتون بسیار ساده است تنها کافی است تا دانه زیتون را فشار دهید تا روغن آن خارج شود.
اما اینجا مشکلی وجود دارد و همیشه چیزی که فکر می کنید نخواهد شد. برخی از روغن زیتون های با کیفیت پایین تر با روغن های ارزان تر رقیق شده و یا حاوی مواد شیمیایی هستند. بنابراین نوع صحیح زیتون بسیار مهم خواهد بود.
روغن زیتون فرابکر بهترین نوع روغن زیتون است. روغن زیتون فرابکر با استفاده از روش های طبیعی به دست می آید که از نظر خالص بودن و ویژگی های حسی مانند طعم و بو استاندارد مخصوص به خود را دارد.
روغن زیتون فرابکر در واقع طعم مشخصی دارد و سرشار از آنتی اکسیدان های فنولیک است. به خاطر وجود چنین آنتی اکسیدان هایی بوده که می گوییم روغن زیتون بسیار مفید می باشد. همچنین ما روغن زیتون معمولی و تصفیه شده هم داریم که معمولاً با استفاده از محلول ها و یا استفاده از روغن های ارزان تر مانند کانولا و لوبیای سویا به دست می آیند.
به همین خاطر استفاده از روغن زیتون فرابکر را توصیه می کنیم. اما دقت داشته باشید که روغن زیتون های فراگیر تقلبی بسیار زیادی هم وجود دارد پس فقط به چسب روغن زیتون فرابکر کفایت نکنید. حتی ممکن از روغن زیتونی که برچسب فرابکر دارد هم حاوی روغن های ارزان و بی کیفیت باشد.
خلاصه: روغن زیتون فرابکر ۱۰۰% طبیعی بوده و آنتی اکسیدان بسیار بالایی دارد. روغن زیتون های با کیفیت کمتر فرآوری شده هستند و با روغن های ارزان تر رقیق می شوند.
مواد مغذی روغن زیتون فرابکر
می توان گفت که روغن زیتون بسیار مغذی است. این روغن حاوی مقدار خوبی از ویتامین های ای و کا و همچنین سطح بالایی از اسیدهای چرب می باشد.
هر ۱۰۰ گرم روغن زیتون فرابکر حاوی: (1)
- چربی اشباع شده: ۱۳.۸ درصد
- چربی تک سیر نشده: ۷۳ درصد
- امگا ۶: ۹.۷ درصد
- امگا ۳: ۰.۷۶ درصد
- ویتامین ای: ۷۲ درصد از نیاز روزانه
- ویتامین کا: ۷۵ درصد از نیاز روزانه
برتری روغن زیتون فرابکر به خاطر وجود آنتی اکسیدان های بسیار زیاد است. آنتی اکسیدان های روغن زیتون از نظر بیولوژیکی فعال هستند و برخی از آنها با بیماری های جدی مبارزه می کنند. (2)
اولئوکانتال از آنتی اکسیدان های اصلی روغن زیتون می باشد که خاصیت ضد التهابی دارد و همچنین اولئوروپین دیگر آنتی اکسیدان اصلی روغن زیتون فرابکر است که از ال دی ال کلسترول در برابر اکسید شدن مراقبت به عمل می آورد.
برخی افراد از روغن زیتون انتخاب می کند زیرا که نسبت امگا ۶ به امگا ۳ بالایی دارد (۱۰ به ۱) اما در خاطر داشته باشید که مقدار کل دریافت چربی های دارای حلقه اشباع نشده هنوز هم پایین است و جای نگرانی نخواهد بود.
خلاصه: روغن زیتون به مقدار بالایی از چربی های تک سیر نشده می باشد که مقدار خوبی از ویتامین های ای و کا در خود دارد. روغن زیتون فرابکر واقعی سرشار از آنتی اکسیدان هایی می باشد که برخی از آنها اثرات قدرتمندی بر سلامتی می گذارند.
روغن زیتون فرابکر حاوی ترکیب های ضد التهابی است
محققان باور دارند که التهاب مزمن یکی از عوامل مهم بسیاری از بیماری ها می باشد. از جمله این بیماری ها می توان به سرطان، سندروم متابولیک، دیابت، آرتروز، آلزایمر و بیماری قلبی اشاره کرد. حدس زده می شود که یکی از مکانیسم های قرار گرفته در پشت فواید روغن زیتون توانایی آن در مبارزه با التهاب است.
برخی شواهد نشان می دهند که اول یک اسید یعنی برجسته ترین اسید چرب موجود در روغن زیتون باعث کاهش نشانه های التهابی مانند پروتئین واکنشی سی می شود. (6)
به نظر می رسد که اثرات ضد التهابی آنتی اکسیدان های روغن زیتون به خاطر اولئوکانتال باشد که مشخص شده عملکردی مانند داروی ضد التهاب محبوب ایبو پروفن دارد.
محققان تخمین می زنند که در ۳.۴ قاشق غذا خوری روغن زیتون ۵۰ میلی گرم اولئوکانتال وجود دارد همانند داروی تسکین دهنده درد ایبو پروفن عمل می کند. همچنین مطالعه های انجام شده نشان می دهند ترکیب های موجود در روغن زیتون فرابکر به کاهش بیان ژن ها پروتئین های ایجاد کننده التهاب کمک می کند. (11)
البته در خاطر داشته باشید که التهاب سطح پایین و مزمن معمولاً چند سالی زمان می برد تا بتوانند آسیب برسانند. با خوردن مقدار زیادی از روغن زیتون قادر خواهید بود تا از التهاب پیشگیری کنید و بسیاری از بیماری های التهابی مانند بیماری قلبی را بگیرید.
خلاصه: روغن زیتون حاوی اولئیک اسید و اولئوکانتال می باشد که این مواد مغذی با التهاب مبارزه می کنند. شاید دلیل اصلی فواید روغن زیتون وجود این آنتی اکسیدان ها باشد.
روغن زیتون اثر محافظتی در برابر بیماری کاردیوواسکولار دارد
بیماری های کاردیوواسکولار یعنی سکته و بیماری قلبی از عوامل اصلی مرگ و میر در سراسر جهان هستند. (12)
بسیاری از مطالعه های مشاهده ای نشان می دهند که در اثر این بیماری ها در برخی مناطق جهان پایین تر است. اغلب این مناطق در حوزه دریای مدیترانه قرار گرفته اند.
مطالعه های انجام شده بر روی رژیم مدیترانه ای نشان می دهند که این رژیم به پیشگیری از بیماری قلبی کمک می کند. در این مطالعه مشخص گردید که زیتون فرابکر خطر سکته قلبی و مرگ را تا ۳۰ درصد کاهش می دهد. (15)
روغن زیتون فرابکر از قلب شما به چندین روش مراقبت می کند: (16)
- کاهش التهاب: همانطور که در بالا گفته شد روغن زیتون خاصیت ضد التهابی دارد که این وضعیت از فاکتورهای اصلی ایجاد بیماری قلبی است. (17, 18)
- ال دی ال کلسترول: روغن زیتون از تکه های ال دی ال در برابر اکسید شدن مراقبت می کند که در فرایند ایجاد بیماری قلبی دخالت دارد.
- بهبود عملکرد لایه درون رگی: روغن زیتون باعث بهبود عملکرد لایه درون رگی می شود.
- لخته شدن خون: بخش مطالعه های انجام شده نشان می دهند که روغن زیتون به پیشگیری از لخته خون ناخواسته کمک می کند. لخته خون از دلایل کلیدی سکته قلبی و مغزی است.
- پایین آوردن فشار خون: یک مطالعه انجام شده بر روی افراد خون بالا نشان داد که روغن زیتون باعث کاهش قابل ملاحظه فشار خون شده و نیاز به داروهای پایین آورنده فشار خون را تا ۴۸ درصد کاهش می دهد.
با توجه به خصوصیاتی که گفته شد پس جای تعجب نیست که مصرف روغن زیتون در افراد باعث کاهش قابل ملاحظه مرگ بر اثر سکته قلبی و مغزی شود. (26)
خلاصه: روغن زیتون یکی از سالم ترین مواد غذایی برای سلامت قلب است. روغن زیتون به پایین آوردن فشار خون، مراقبت از تکه های ال دی ال در برابر اکسید شدن و پیشگیری از ایجاد لخته خون ناخواسته کمک می کند.
دیگر فواید روغن زیتون فرابکر برای سلامتی
اگرچه بیشتر تحقیقات انجام شده روغن زیتون درباره آن بر سلامت قلب است اما خوردن روغن زیتون دیگر فواید هم برای سلامتی شما به همراه دارد.
روغن زیتون و سرطان
سرطان یکی از دلایل رایج امرگ و میر در جهان است و با رشد کنترل نشده سلول ها در بدن تشخیص داده می شود. مطالعه های انجام شده نشان می دهند افرادی که در کشورهای مدیترانه ای ساکن هستند در آنها پایین تر بوده و حدس می زنند که بخشی از آن به خاطر روغن زیتون باشد.
یکی از عواملی که در ایجاد سرطان ها همکاری می کند صدمات اکسیداتیو ایجاد شده به خاطر رادیکال های آزاد است اما روغن زیتون فرابکر مقدار بالای آنتی اکسیدان ها صدمات اکسیداتیو را کاهش می دهد.
همچنین فولیک اسید موجود در روغن زیتون در برابر اکسید شدن بسیار مقاوم است تحقیقات نشان می دهند که اثرات مفیدی ژن های مرتبط بر سرطان اثر می گذارد. همچنین مطالعه های آزمایشگاهی نشان می دهند که ترکیب های موجود در روغن زیتون در سطح مولکولی با سرطان مبارزه می کند. (32, 33)
روغن زیتون و بیماری آلزایمر
بیماری آلزایمر یکی از بیماری های اختلال اعصاب رایج می باشد که منجر به زوال عقل می شود. یکی از ویژگی های بیماری آلزایمر ساخت گره های پروتئینی به نام بتا آمیلوئید پلاگ در نورون های به خصوصی از مغز می شود.
مطالعه انجام شده بر روی موش ها نشان داد که ترکیب های موجود در روغن زیتون این پلاک ها را از مغز پاک می کند. (35)
یک مطالعه کنترلی انجام شده بر روی انسان ها نشان داد که رژیم مدیترانه ای غنی از روغن زیتون فرابکر باعث کاهش آسیبهای رویکردی و بهبود عملکرد مغز می شود.
خلاصه: شواهد اولیه نشان می دهند که روغن زیتون با سرطان و آلزایمر مبارزه می کند اما مطالعه های بیشتری برای تایید این یافته ها صورت گیرد.
آیا می توانیم با روغن زیتون فرابکر پخت و پز کنیم؟
در هنگام پخت و پز اسیدهای چرب اکسید می شوند. بدان معنا که با اکسیژن واکنش نشان داده و آسیب می پذیرند. دلیل این آسیب پذیری وجود پیوندهای دوگانه در مولکول های اسید چرب می باشد.
به همین دلیل چربیهای اشباع شده که پیوند دوگانه ندارند در برابر دمای بالا مقاوم بوده اما چربی دارای حلقه اشباع نشده که پیوند دوگانه زیادی دارد بسیار حساس بوده و دچار آسیب می شود.
اما در مقابل روغن زیتون که حاوی تقریباً از اسیدهای چرب تک سیر نشده تشکیل گردیده (تنها یک پیوند دوگانه دارد) و در واقع نسبت به دمای بالا تقریباً مقاوم است.
در یک مطالعه محققان روغن زیتون فرابکر را تا ۱۸۰ درجه سانتیگراد و به مدت ۳۶ ساعت گرما دادند. مشخص گردید که این روغن مقاومت بالایی نسبت به دما دارد.
حرف آخر
روغن زیتون فرابکر بسیار سالم است. برای افرادی که بیماری قلبی دارند یا در خطر بالایی نسبت به این بیماری هستند به طور قطع روغن زیتون فرابکر بهترین انتخاب خواهد بود.
منبع: Healthline