پروبیوتیک ها میکرو ارگانیسم‌های زنده هستند که با خوردن آن‌ها فواید زیادی برای سلامتی خود فراهم می‌کنید. (1) پروبیوتیک هم در مواد غذایی مخمری و هم در مکمل‌ها وجود دارد. این میکرو ارگانیسم‌ها باعث بهبود سلامت گوارش، سلامت قلب و بهبود عملکرد سیستم ایمنی می‌باشد. البته این فواید تنها بخش کوچکی از سودمندی پروبیوتیک‌ها هستند. (2, 3, 4, 5)

علاوه بر این چندین مطالعه نشان می‌دهد که پروبیوتیک‌ها به شما در کاهش وزن و چربی های شکمی کمک می‌کنند.

باکتری‌های روده بر تنظیم وزن بدن اثر می‌گذارند

در سیستم گوارش صدها میکرو ارگانیسم متفاوت وجود دارد. اکثریت باکتری‌های گوارش برای بدن مفید هستند. باکتری‌های مفید چندین ماده مغذی مهم از جمله ویتامین کا و برخی از ویتامین های گروه ب را تولید می‌کنند. همچنین باکتری‌های گفته شده فیبرها را که بدن قادر به گوارش آنها نیست را شکسته و آنها را به زنجیره‌های اسید چرب کوتاه مفید مانند بوتیرات تبدیل می‌کند. (6)

باکتری‌های مفید روده دو خانواده اصلی دارند که باکتروئیدها و فیرمیکوت‌ها هستند. به نظر می‌‌رسد که وزن بدن به تعادل این دو خانواده از باکتری‌ها مربوط باشد. (7, 8)

مطالعه‌های انجام شده بر روی انسان‌ها و حیوانات نشان داده است که افراد دارای وزن نرمال نسبت متفاوتی از باکتری‌های مفید روده در مقابل افراد چاق و دارای اضافه وزن دارند. (9, 10, 11)

در مطالعه‌های انجام شده افراد چاق فیرموت بیشتر و باکتروئید کمتری نسبت به افراد دارای وزن عادی داشتند. همچنین برخی مطالعه‌های انجام شده بر روی حیوانات نشان می‌دهد هنگامی که باکتری‌های روده موش‌های چاق در درون بدن موش‌های لاغر قرار داده شد باعث چاقی موش‌های لاغر گردید. (11)

تمام مطالعه‌های صورت گرفته بر این باورند که باکتری‌های روده نقشه بزرگی در تنظیم وزن بدن دارد.

پروبیوتیک چگونه بر وزن بدن اثر می‌گذارد؟

محققان باور دارند که برخی از پروبیوتیک‌‌ها مانع از جذب چربی‌های خوراکی و همچنین افزایش دفع چربی اضافی در مدفوع می‌شود. (12) به عبارت دیگر کالری کمتری از وعده های غذایی شما جذب می‌شود. باکتری‌های به خصوص از جمله خانواده لاکتوباسیلوس باعث جذب چربی و دفع بیشتر آن خواهد شد. (12, 13)

پروبیوتیک ها از روش های دیگری هم با چاقی مبارزه می‌کنند:

• ترشح GLP-1: پروبیوتیک‌ها به افزایش ترشح هورمون سیری (کاهش دهنده اشتها) GLP-1 کمک می‌کنند. افزایش سطح این هورمون به شما کمک می‌کند تا کالری و چربی بیشتری بسوزانید. (14, 15)
• افزایش ANGPTL4: پروبیوتیک ها سطح پروتئین ANGPTL4 را بالا می برند که نتیجه آن کاهش ذخایر چربی است. (16)

همچنین شواهد بسیار زیادی نشان می‌دهند که چاقی با التهاب در مغز مرتبط می‌باشد. با بهبود سلامت روده پروبیوتیک‌ها می توانند التهاب‌های سیستمی را کاهش داده و از شما در برابر چاقی و دیگر بیماری‌ها محافظت کنند. (17, 18) در خاطر داشته باشید که مکانیسم‌های گفته شده هنوز به خوبی درک نشده‌اند و باید تحقیقات بیشتری در این زمینه صورت گیرد.

خلاصه: پروبیوتیک‌ها منجر به کاهش تعداد کالری جذب شده از مواد غذایی می‌‌شوند. همچنین میکرو ارگانیسم‌های گفته شده در پروتئین‌ها و هورمون‌های مرتبط با اشتها و ذخایر چربی اثر می‌گذارند. علاوه بر این پروبیوتیک التهاب را کاهش می‌دهد زیرا چه التهاب چاقی در پی خواهد داشت.

پروبیوتیک‌ها به کاهش وزن و چربی شکم کمک می‌کنند

مطالعه‌ها نشان می‌دهند که برخی از باکتری‌های خانواده لاکتوباسیلوس باعث کاهش وزن و چربی شکمی می‌شوند. در یک مطالعه افراد در طی مدت ۶ هفته توانستند با خوردن ماست حاوی Lactobacillus fermentum و یا Lactobacillus amylovorus توانستند ۳ تا ۴ درصد چربی های شکمی خود را کاهش دهند. (19)

دیگر مطالعه انجام شده بر روی ۱۲۵ نفر صورت گرفت که به بررسی اثرات استفاده از مکمل‌‌های Lactobacillus amylovorus در رژیم غذایی افراد برای کاهش وزن و حفظ وزن کاسته شده پرداخته شد. (20)

در طی سه ماه مطالعه انجام شده خانم‌هایی که پروبیوتیک دریافت کرده بودند نسبت به گروه قرص پلاسیبو ۵۰ درصد کاهش وزن بیشتری داشتند. همچنین خانم‌ها در فاز حفظ وزن هم باز وزن کم می‌کردند.

لاکتوباسیلوس گاسری

درمیان تمامی باکتری‌های پروبیوتیک که تا به امروز مورد مطالعه قرار گرفته لاکتوباسیلوس امیدوار کننده‌ترین اثرات را بر کاهش وزن داشته است. مطالعه‌های بی‌شمار انجام شده بر روی موش‌ها نشان داده‌اند که این باکتری اثر ضد چاقی دارد. (13, 21, 22, 23)

علاوه بر این در مطالعه انجام شده بر روی بزرگسالان ژاپنی هم نتایج شگفت انگیزی به دست آمده است. (12, 24, 25) یک مطالعه بر روی ۲۱۰ نفر انجام شد که چربی شکمی زیادی داشتند. در پایان محققان دریافتند که مصرف لاکتوباسیلوس گاسری به مدت ۱۲ هفته باعث کاهش وزن، چربی اطراف ارگان‌‌ها، شاخص توده بدنی بی ام آی، سایز دور شکم و لگن شد.

علاوه بر این چربی شکمی تا ۸.۵ درصد کاهش پیدا کرده بود. اما لازم به ذکر است هنگامی که افراد مصرف پروبیوتیک‌ها را متوقف کردند در طی یک ماه تمام چربی‌های شکمی از دست رفته به جای خود بازگشتند. (25)

خلاصه: برخی از باکتری های خانواده لاکتوباسیلوس به کاهش وزن و چربی های شکمی کمک می‌کنند. محققان اعلام کردند که لاکتوباسیلوس گاسری موثرترین باکتری برای کم کردن وزن است.

برخی پربیوتیک‌ها از افزایش وزن جلوگیری می‌کنند

کاهش وزن تنها راه مبارزه با چاقی نیست. پیشگیری از افزایش وزن بسیار مهم تر است شما در قدم اول باید از بالا رفتن وزن ممانعت به عمل آورید. در یک مطالعه ۴ هفته‌ای انجام شده دریافت پروبیوتیکی با فرمول VSL#3 باعث کاهش مقدار افزایش وزن و چربی اضافه شده افرادی شد که ۱۰۰۰ کالری بیشتر از حد نیاز در طول روز دریافت می‌کردند. (26)

این نمودار نشان می‌دهد که گروه پروبیوتیک به طور قابل ملاحظه‌ای چربی کمتری دریافت کرده بود در این نمودار مشخص گردیده که پروبیوتیک‌ها در پیشگیری از افزایش وزن در رژیم با کالری بالا موثر است. با این حال مطالعه‌های بیشتری باید صورت گیرد.

خلاصه: پروبیوتیک‌های بخصوصی هستند که قادر به پیشگیری از افزایش وزن در رژیم با کالری بالا هستند.

برخی پروبیوتیک‌ها خطر چاقی و افزایش وزن را بالا می‌برند

تمامی مطالعه‌های صورت گرفته نشان دادند که پروبیوتیک ها تنها باعث کاهش وزن می‌شوند. برخی مطالعه ها نیز دریافتند که حتی برخی پروبیوتیک‌ها منجر به افزایش وزن خواهند شد. از جمله این پروبیوتیک‌ها می‌توان به لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس اشاره کرد. (27)

مطالعه اخیر انجام شده ۴ مطالعه کنترلی بررسی کرده بود. محققان نتیجه گیری کردند که پروبیوتیک‌ها باعث کاهش وزن بدن، بی ام آی و یا سطح چربی بدن در افراد چاق و دارای اضافه وزن نمی‌شوند. (28)

با این حال بررسی انجام شده شامل بسیاری از مطالعه‌های ذکر شده در بالا نبود.

خلاصه: تمام پروبیوتیک‌ها به کاهش وزن کمک نمی‌کنند و حتی برخی از آنها باعث افزایش وزن خواهند شد. کاهش و افزایش وزن به نوع پروبیوتیک بستگی دارد و همچنین ممکن است نتایج در فرد با فرد متفاوت باشد.

پروبیوتیک‌ها تنها یک تکه از پازل هستند

پروبیوتیک‌ها دامنه گسترده‌ای از فواید سلامتی را برای شما به دنبال دارند. با این حال نتایج بدست آمده از تحقیقات درباره اثر این میکرو ارگانیسم‌ها در وزن متناقض است و به نظر می‌‌رسد که به نوع پروبیوتیک هم بستگی دارد.

شواهد نشان می‌‌دهند که لاکتوباسیلوس گاسری افراد چاق کمک می‌کند تا وزن و چربی‌های شکمی خود را کاهش دهند. علاوه بر این فرمول پروبیوتیکی به نام VSL#3 به کاهش وزن در رژیم با کالری بالا کمک می‌کند.

در پایان می‌توان گفت که برخی از پروبیوتیک‌‌ها اثر ملایمی بر وزن شما دارند. به خصوص زمانی که با رژیم غذایی سالم و بر پایه مواد غذایی طبیعی ترکیب شوند.

همچنین دلیل‌های بسیار زیادی وجود دارد که از مکمل‌های پروبیوتیک استفاده کنید. مکمل حاوی پروبیوتیک باعث بهبود سلامت گوارش، کاهش التهاب، بهبود فاکتورهای خطر بیماری کاردیوواسکولار و حتی مبارزه با افسردگی و اضطراب می‌شوند.